Margot Berkman | Portfolio Categories Exhibitions
204
archive,tax-portfolio_category,term-exhibitions,term-204,ajax_fade,page_not_loaded,,select-child-theme-ver-1.1,select-theme-ver-2.4.1,vertical_menu_enabled, vertical_menu_transparency vertical_menu_transparency_on,wpb-js-composer js-comp-ver-6.2.0,vc_responsive

Koraaldrift 2022

Koraaldrift (2022) – Margot Berkman

 

Filosoof en tentoonstellingscurator Katja Rodenburg schrijft:

 

In de beeld-installatie Koraaldrift wijst Margot Berkman je op een andere, langzamere wereld. Zijn we boven of onder water? Bijzondere vormen komen bij haar onderzoek naar de vele soorten hersenkoraal naar boven. De koralen voeren onder water de strijd om hun bestaan. Ze laten zien, gekleurd en minder gekleurd, of hun levenskracht afneemt of juist groter wordt. Boven water zijn ze onder de boom in het groene gras neergestreken. Samen vormen de beeldelementen een bijzonder tussenlandschap. Ze nodigen je uit om daar even bij stil te staan, en na te denken: tussen hier en daar.

 

Locatie: Dreef/ Haarlemse Hout, Haarlem Nederland

Opdrachtgever Stichting Beeldengalerij Haarlem

formaat:  6 x 6 x 3,5 meter

 

materiaal: kwartszand, gipsdispersie, LED verlichtingsprogramma

 

 

Het openingswoord voor de Beeldengalerij is uitgesproken door Aart van der Kuijl, kunsthistoricus en freelance curator/tentoonstellingsmaker op 3 oktober 2022.

 

Koraaldrift 

 

Goedemiddag allemaal,

 

Zo’n achtduizend jaar geleden, aan het einde van de laatste ijstijd, zesduizend jaar voor Christus zorgde het smeltwater van de gletsjers en ijsvlakten voor een enorme tsunami, de Storegga-Tsunami die Nederland tot Amersfoort onder water zette. Dus ook hier, in de latere Hout bleef het niet droog. 

Daarmee kwam een einde aan 900 duizend jaar verbinding over land tussen Engeland en Nederland. Een tijd waarin dat landschap werd bevolkt door onder meer wolharige neushoorns, mammoeten, holenbeer, oerossen én Neanderthalers. Doggerland zoals die verbinding werd genoemd werd door al dat water teruggebracht tot Doggereiland. Maar ook dit werd steeds kleiner en verdween opgeslokt tenslotte onder de zeespiegel. Doggereiland werd Doggersbank. Die zeespiegelstijging zette nog lang door. Weer later beginnen de waddenkusten te ontstaan. En daarna het kenmerkende landschap met zijn oude duinen – en weer verder in de tijd de jonge duinen. Haarlem ontstond op een langgerekte zandplaat die liep van Uitgeest tot Scheveningen. We staan hier op een uitloper daarvan.

Met de beeldengroep Koraaldrift van Margot Berkman is de cirkel weer rond. Ik volg haar werk al jaren en ik geef toe, ik ben een groot fan! Voor wie haar niet kent: Margot heeft haar atelier in het fraaie Jugendstil station van Zandvoort. Haar inspiratie doet ze al jaren op aan het strand waar ze dagelijks met haar hond wandelt, waarna ze vaak een aangespoelde vondst, haar ‘catch of the day’ op Instagram post. Daar zitten ook regelmatig overblijfselen van Doggerland tussen.

Berkman is gefascineerd door wat de zee op het strand brengt en ontwikkelde in het verlengde daarvan al snel een fascinatie wat zich onder het zeeoppervlak bevindt. Uit die interesse ontstond een geheel eigen beeldtaal waar tekeningen, objecten, kolossale installaties en monumentale wandtapijten uit voortsproot. Vaak combineert ze meerdere technieken in haar gelaagde werk waarin textuur, kleur, en steeds vaker belichting – direct of indirect – een belangrijke rol speelt. Het landschappelijke element in haar installaties is steeds belangrijker geworden. 

Ook haar onderzoek werd steeds gelaagder en verdiepte zich letterlijk doordat ze soms waar mooie koralen en ander fraai onderzeelandschap zijn te vinden gaat duiken. Het versterkte haar in haar overtuiging dat ze op het juiste spoor zat – én zit. De onderwaterflora en -fauna is immers een oneindige artistieke snoepwinkel waar ze uit een enorme diversiteit kan kiezen. Ondertussen laat die essentiële functie van algen: zuurstof verschaffen aan de wereld boven de wereldzeeën, maar ook meren, kanalen, sloten en poeltjes, haar bepaald niet koud. Ze is een groot pleitbezorger van actie tegen klimaatverandering.

Dat is te zien aan haar oeuvre. Neem haar bronzen beeldenensemble Whispering Seaweed op het Keizer Karelplein in Amstelveen, vlakbij het Cobra Museum. De titel (vertaald: Fluisterend zeewier) verwijst naar de ligging van het plein, drie meter onder de zeespiegel (NAP) en benadrukt daarmee de winning van land op de zee. Maar het is vooral een ode aan de alg. 

Algen zijn plantachtige organismen die zowel in zoet als zout water groeien. De grote algen in zee worden zeewier genoemd of, wanneer ze gegroepeerd groeien – kelpbossen. Wieren en algen zijn de longen van de aarde: meer dan 54 procent van de zuurstofproductie in onze atmosfeer ontstaat door fotosynthese van algen, zoals plankton, wieren en kelpbossen. Er zijn bovendien zo’n vijfhonderd eetbare soorten. Denk aan nori (van de sushi), wakame, zeesla en kelp (spirulina). 

Over dit environment op het Keizer Karelplein, dat uit drie monumentale verticale bronzen beelden en zachtgele natuurstenen en planten bestaat, zei Berkman dat het door een wervelende, interactieve belichting ’s avonds een extra dimensie krijgt. 

Ook vandaag verrast Berkman ons weer met een nieuw, ijzersterk beeldensemble, getiteld Koraaldrift. En ook nu voegt licht ’s avonds weer een extra dimensie toe aan de beelden – een glow in the dark. En net als de groeiwijze van koraal is er ook nu weer de verticale lijn, richting licht. Ditmaal heeft ze zich dus laten inspireren door het koraal wat een ongekende belangrijke levensbron is voor veel vissen en andere organismen. 

Koraal gaat let wel ook een mooie symbiose aan met kleine algensoorten. Oneindig mooi en kleurrijk, maar ook: oneindig kwetsbaar. Wanneer de zee opwarmt dan heeft dit gevolgen voor het koraalrif: het sterft af. Gelukkig is de natuur veerkrachtig, zo constateerde Berkman met eigen ogen. Toen ze tijdens het duiken weer ging kijken bij een eerder wit verkalkt, schijnbaar dood koraal zag ze dat het leven er weer in was opgeveerd. 

In die zin is deze beeldengroep een impliciete waarschuwing aan ons allemaal, zorg goed voor de zee, onze oneindige levensbron en zuurstofproducent, anders rest ons kaalslag en dood. Maar los van die oproep verrijkt Margot Berkman met deze prachtige sculpturen deze bijzondere plek in de Hout in de Beeldengalerij.

Film Whispering Seaweed 2020

Wave of Breath

11 maart 2011 – Fukushima Japan

[ ] augustus 2020 – Whispering Seaweed Amstelveen

Aan de ademende golven hebben we ons bestaan te danken, wij moeten goed voor onze oorsprong zorgen.

Met de beeldengroep Whispering Seaweed voert Margot Berkman ons mee onder water, naar een bekende én onbekende wereld. Net als de zee laat haar werk de ene reflectie na de andere zien: in sculpturen, in tekeningen, in inkt, verf, brons en weefsel.

Deze film markeert de onthulling van de beeldengroep Whispering Seaweed in de openbare ruimte en de tentoonstelling Wave of Breath in het Cobra Museum, waarin curator Katja Rodenburg een keuze laat zien uit haar veelzijdige werk.

Whispering Seaweed Landschapskunstwerk Amstelveen 2020

Kunstwerk Whispering Seaweed

Samen met opening ‘Waves of Breath’ door curator Katja Rodenburg in het Cobra museum in Amstelveen
soundscape speciaal gemaakt door Will Calhoun (grammy award winning drummer Living Colour, New York)

Cobra Museum Wave of Breath 2020

Wave of BreathMargot Berkman

Curator: Katja Rodenburg

24 augustus t/m 27 september 2020

 

“Let the waters bring forth abundantly the moving creature that hath life.”

– Genesis, uit de ‘King James’ bijbel

 

In het begin is er de zee.

Ooit is er een eerste golf die alles in beweging zet.

De wieren ontstaan en wuiven in het water mee.

Soms gaan ze tegen de golven in.

Uit een vorm komt een nieuwe vorm, en nog een.

Een waaier van vormen komt tevoorschijn.

De zee begint te ademen voor ons

en wij ademen met de zee.

 

Dit is de wereld die Margot Berkman inspireert en voedt. In Wave voert zij ons mee onder water, naar een bekende én onbekende wereld. Net als de zee laat haar werk de ene reflectie na de andere zien: in sculpturen, in tekeningen, in inkt, verf, brons en weefsel. Want de golf brengt diepere lagen naar boven. Lagen die slechts even aan het zonlicht kunnen worden blootgesteld en alleen in een andere vorm kunnen worden vastgehouden. En dan duikt de golf onder, en begint het maken opnieuw.

 

Artworks:     Margot Berkman

Artlessons:   Pupils from primary schools Het Palet and De Linde

Curator:        Katja Rodenburg

Soundscape: Will Calhoun (Living Colour, New York)

Duizend en een Nacht in de Kring © Berkman en Janssens 2005 Amsterdam

Afmeting: het gehele interieur

 

Sheherezade in de Kring 

 

Kunstenaarssociëteit de Kring werd voor het Lustrum van Duizend en Een Nacht in 2005 door kunstenaarsduo Berkman en Janssens helemaal omgetoverd tot een sprookjesachtige wervelende omgeving, als het ware een raamvertelling, waar de performances en feesten plaatsvonden. Het lichtdesign was speciaal vervaardigd door DreLight (oa. van Peter Greenaway)

 

In het restaurant was een tentoonstelling te zien met alle collages / ontwerpen en in de ruimte hingen mobile van schoentjes.

 

Tentoonstelling Gravenzaal Haarlem 2017

 

‘Zeelong’ 2017        Wat onder de zeespiegel drijft, komt aan de oppervlakte.

Afmeting: 10 m x 10 m

Materiaal: algen, led, wol, koper

 

Eurydice 2017

Afmeting: 4,5 m x 1,5 m x 1,5 m

Materiaal: Brons

 

Geïnspireerd op haar dagelijkse vondsten van zeewier tijdens wandelingen langs de Nederlandse kust.

 

De zuurstof die wij inademen is voor 54% afkomstig van de algen en zeewier-wouden onder water. Onze eerste levensbehoefte komt dus uit een wereld die voor ons niet dagelijks zichtbaar is. Berkman maakt deze wereld op een poëtische manier zichtbaar en gebruikt verschillende traditionele en industriële

 

Nuel Gieles heeft zee-liefdes-gedichten voorgedragen.

 

Elisabeth van Thüringenfonds tentoonstelling 2018

Afmeting: 3 m x 3 m x 3 m

 

Een natuur die je al zwevend meeneemt naar andere gedachten

 

Zo een contemplatieve wereld wilde ik in de 20 meter hoge Janskerk creëren. Een natuur die je al zwevend meeneemt naar andere gedachten.

Daar waar je ogen de warmte van het wol voelen op je huid – waar de warmte van de vorm je meeneemt.

Daar waar de bastachtige- lange lijnen van de vertakkingen spelen in het licht.

Daar waar je het licht naar je hand mag zetten, je het beeld wat je ziet mag versterken door kleur,

Je mag het toe-eigenen in kleur – jouw lievelingskleur

Algen en wieren geven de wereld zuurstof , veel meer dan de regenwouden. 

Kent u iemand waar ik zuurstof mag toevoegen?

 

tentoonstelling ‘Kunst uit de Zorg’ over healing-art in de Nederlandse ziekenhuizen

 

 

 

 

 

The Ocean Breathes -the Mermaids Foam 2018

Afmeting: 2,5 m  x 1,5 m (ensemble 10 m x 10 m)

 

Voel het schuim van de meermin

 

‘The Mermaids Foam’ bestaat uit een variërend aantal objecten.

 

Margot Berkman vindt haar inspiratie in het water, zowel onder als boven de zeespiegel. De oceaan geeft haar rust en gevoel van onmetelijke ruimte. De zee ademt. Zeewier zorgt voor 54% van onze zuurstof in de lucht. Het zijn als het ware de longen van de zee.

 

 

 

 

 

Tentoonstelling AMC Amsterdam 2018

Een diepzeebeleving van algen met wol en zilver, tekeningen en vormen van brons.

 

In de tentoonstelling ‘ The Ocean Breathes’ in het Academisch Medisch Centrum Amsterdam toont ze ook grote objecten die bestaan uit duizenden stukjes wol gesponnen met algen. Berkman vindt haar inspiratie  in het water, zowel onder als boven het oppervlak. De oceaan geeft haar rust, ruimte en zuurstof. De zee ademt.  Zeewier zorgt voor 54 % van onze zuurstof. Het zijn als het ware de longen van de zee. Vanaf 11 maart 2011 tijdens de kernramp in Fukushima zijn er geen wieren meer in de zee rond deze onheilsplek.

 

De oceaan geeft tijd in een andere wereld. Met haar werken geeft Margot Berkman die tijd door aan de beschouwer. 

 

In de vitrines van het AMC vind je haar vondsten en de verwerkingen daarvan.

Berkman maakt deze wereld op een poëtische manier zichtbaar en gebruikt verschillende traditionele en industriële materialen: van wol tot staal, beton of epoxy.

Tentoonstelling Zeelong Vishal 2016

ZEELONG        OMNIS VITAE EX MARE      ‘Wat geeft U lucht en wat beneemt U de adem?’

 

De tentoonstelling in de Vishal te Haarlem is samengesteld door Margot Berkman. De opening is verricht door Kees van Twist, voormalig directeur van het Groninger Museum.

 

Maar liefst 54 % van de zuurstof in de lucht wordt geproduceerd door zeewier en algen. Daarmee zijn zij essentieel voor ons bestaan. Die wetenschap levert beeldend kunstenaar Margot Berkman inspiratie voor haar intrigerende kunstwerken. Zeewier vormt de bron voor de ‘Zeelong’-mobiles die zij maakte voor deze tentoonstelling; soft-sculptures die vrij ademen in de ruimte.

 

De fascinatie voor de zee en lucht vormen ook in de oorsprong van de kunstwerken die de ‘zeelongen’ omringen. In het werk ‘Icarus’ van Stefano Baroni lossen ijle lichamen, gebaseerd op mythologische voorstellingen uit onder andere Pompeï, op in de zee. Marina Višić laat met ‘Magla’ duizenden gekleurde draden een onwaarschijnlijk zacht landschap ontstaan waarin ruimte en lucht de hoofdrol spelen. In het midden van de Vishal kun je op het strand je oor te luisteren leggen bij ‘Zomersprookjes’ van Bruno Doedens/SLeM: vijf glazen schelpen betoveren met hun verhalen over de zee..

 

Met dank aan: Kees van Twist, John Petri, het Spaarne Gasthuis, Anja Frenkel, Fine Arts Magazine Tableau, Agnes van Dijk, Hortimare, Ronald Brakel en Sylvia Dornseiffer. Voor het Fine Arts Magazine Tableau is een gesigneerde en genummerde editie van ‘Zeelong’ gemaakt. In de Vishal en op de PAN Amsterdam zijn deze objecten verkocht.